Արմավիրի 15 համայնքում հարյուրավոր հեկտարներ են վնասված, վնասի հստակ չափը պատրաստ կլինի հինգշաբթի կամ ուրբաթ օրը: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ գյուղատնտեսության նախարար Արթուր Խաչատրյանը: Նա նաև անդրադարձավ գյուղացիական տնտեսությունների համար ապահովագրական համակարգ ներդնելու հարցին՝ նշելով, որ մարտին կիրականացվի ապահովագրության պիլոտային ծրագիր 3 մարզերի համար՝ Շիրակի, Արմավիրի և Արարատի: «Ապահովագրության համակարգին միանալը պարտադիր չի լինելու, բայց մենք քննարկում ենք, թե ինչպես հնարավորինս շատ մարդկանց ներգրավենք համակարգի մեջ: Դա կարող է լինել, օրինակ, վարկավորմանը կցված պահանջ կամ պետական աջակցությունը կարող է կապվել դրան»,- հայտնեց նախարարը:

 

- ՀՀ առաջին փոխվարչապետ Արարատ Միրզոյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել էր, որ Արմավիրի մարզում կարկուտի հասցրած վնասի գնահատման աշխատանքներ են տարվելու, որից հետո կառավարությունը կքննարկի գյուղացիական տնտեսություններին հնարավոր աջակցության չափը։ Արդեն կարո՞ղ ենք ամփոփել, թե որքան վնասի մասին է խոսքը, և ինչ աջակցություն է նախատեսվում:

 

- Այս պահի դրությամբ Գյուղատնտեսության նախարարության և գյուղատնտեսության զարգացման հիմնադրամի աշխատակիցներն աշխատանքներ են տանում Արմավիրի մարզում, որպեսզի կարողանան գնահատել վնասների չափը: Նաև շատ կարևոր է, որպեսզի այգեգործներին խորհուրդ կարողանան տրամադրել՝ ինչպես փրկեն խաղողի վազերը: Կարկուտը խիստ ուժգնությամբ է եղել և վնասել է բույսը, եթե բույսերը չկարողանան պաշտպանել, այդ դեպքում վնասը գնահատելը կլինի շատ դժվար, շատ ավելի մեծ չափի, քան կիլոգրամներով խաղողը, որը վնասվել է: Ինչ վերաբերում է աջակցությանը, նախ պետք է տեսնենք՝ որքան է կազմել վնասը, այնուհետև տեսնենք՝ պետության ֆինանսական հնարավորությունները որքան են, որպեսզի կարողանանք տուժած այգեգործներին, գյուղացիներին որոշակի դրամական աջակցություն ցուցաբերել:

 

- Վնասի չափի նախնական տվյալներ էլ չկա՞ն:

 

- Հիմա աշխատանքներ են տարվում, նախարարության աշխատակիցները գտնվում են Արմավիրի մարզում, երեկոյան ինչ-որ բան կտեղեկացնեն: 15 համայնքի հարյուրավոր հեկտարներ են վնասված, ֆիզիկապես այդ ամեն ինչը գնահատելը 1-2 օրվա գործ չէ, հինգշաբթի կամ ուրբաթ օրվանից շուտ չեն լինի տվյալները:

 

- Գրեթե ամեն տարի կարկտահարությունից կամ ցրտահարությունից գյուղացիական տնտեսությունները մեծ վնասներ են կրում, այստեղ համակարգային լուծումների անհրաժեշտություն չե՞ք տեսնում: Ի՞նչ աշխատանքներ են տարվում  հակակարկտային ցանցերի տեղադրման, գյուղացիական տնտեսությունների ապահովագրության համակարգ ներդնելու ուղղությամբ:

 

- Գյուղատնտեսական ապահովագրության ծրագիրն ընթացքի մեջ է: Հիմա հենց գերմանացիների՝ KFW բանկի հետ մեր աշխատակիցներն աշխատում են այդ ուղղությամբ: Մարտ ամսից Հայաստանում կմեկնարկի պիլոտային ծրագիրը, դա բյուջեի մեջ արդեն ներառված է: Երեք պիլոտային մարզեր կլինեն՝ Շիրակ, Արմավիր և Արարատ: Շիրակում կապահովագրվի կարտոֆիլը և հացահատիկը, իսկ Արմավիրում ու Արարատում՝ պտուղ և խաղողը: Այս մշակաբույսերն են ապահովագրվելու, և ռիսկերն են կարկտահարությունն ու ցրտահարությունը: Իսկ հակակարկտային միջոցառումների մասով հիմա արդեն Գյուղատնտեսության նախարարությունը ծրագիր է իրականացնում. մատչելի պայմաններով, սուբսիդավորմամբ կարկտապաշտպան ցանցեր է տրամադրում: Սուբսիդավորում ենք վարկերը, որոնք հատուկ ուղղված են կարկտապաշտպան ցանցերի ձեռք բերելու ուղղությամբ՝ 7 տարին 2 տոկոսով: Այսինքն՝ 10 տոկոսի չափ սուբսիդավորում է, և գյուղացու վրա վերջնական պրոդուկտը նստում է 2 տոկոս: Ինչպես նաև ԱԻՆ-ը ձեռք է բերել հակակարկտային համազարկային համակարգեր, որոնց արդյունավետությունն անհամեմատ ավելի մեծ է, քան այն կայանները, որոնք այսօր գործում են: Արմավիրում այդ ամբողջ մի քանի հարյուր հեկտարից չէր վնասվել ընդամենը այն 5 հեկտարը, որը կարկտապաշտպան ցանցերով պաշտպանված էր:

 

- Ֆերմերների կողմից հակակարկտային ցանցեր ձեռք բերելու պահանջարկը մե՞ծ է:

 

- Գումարը շատ մեծ է, 1 հեկտարի համար 8-9 մլն դրամ արժե, բայց ներդրման արդյունավետությունը շատ բարձր է: Սեպտեմբերից ՀՀ-ում կսկսի գործել իտալական տեխնոլոգիաներով աշխատող հայկական ընկերություն, որը կարտադրի կարկտապաշտպան ցանցեր: Սրանով մատչելիությունը կբարձրանա, գործարանի ղեկավարության խոսքով՝ մոտ 20 տոկոսով ավելի մատչելի կլինի հակակարկտապաշտպան ցանցը:

 

- Ապահովագրության մասով նշեցիք, որ պիլոտային ծրագիր է իրականացվելու 3 մարզերում, իսկ ե՞րբ հնարավոր կլինի ամբողջությամբ ապահովագրական դաշտ բերել գյուղացիական տնտեսությունները:

 

 

- Հիմա փորձարկում ենք 3 մարզի վրա և եթե հաջող լինի, ամբողջ Հանրապետության վրա կտարածենք, մշակաբույսերը և ռիսկերը կավելացնենք: Ապահովագրության համակարգին միանալը պարտադիր չի լինելու, բայց մենք քննարկում ենք, թե ինչպես հնարավորինս շատ մարդկանց ներգրավենք համակարգի մեջ: Դա կարող է լինել, օրինակ, վարկավորմանը կցված պահանջ կամ պետական աջակցությունը կարող է կապվել դրան:

 

 

Հակոբ Ասլանյան

Աղբյուրը` Tert.am

Տպել